Chuyển giới là quá trình một cá nhân thay đổi giới tính của mình để phù hợp với bản sắc giới tính mong muốn. Phẫu thuật chuyển giới là một trong những phương pháp để thực hiện chuyển giới, bằng cách thay đổi các đặc điểm sinh dục và ngoại hình của người chuyển giới. Có nhiều loại phẫu thuật chuyển giới, tùy thuộc vào nhu cầu và mong muốn của mỗi người. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể dễ dàng tiếp cận với phẫu thuật chuyển giới, do nhiều rào cản về pháp lý, y tế và xã hội. Vậy, Việt Nam có phẫu thuật chuyển giới không? Nếu có, thì quy định của pháp luật như thế nào? Nếu không, thì người chuyển giới phải làm gì để thực hiện mong muốn của mình? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về vấn đề này.
VIỆT NAM CÓ PHẪU THUẬT CHUYỂN GIỚI KHÔNG?
Trước khi tìm hiểu Việt Nam có phẫu thuật chuyển giới không, bạn cần biết rằng chuyển giới là một quá trình dài gồm nhiều giai đoạn, từ tư vấn tâm lý, sử dụng hormone cho đến thay đổi ngoại hình từ phong cách ăn mặc đến phẫu thuật thay đổi cơ quan sinh dục sao cho giống với giới tính mong muốn nhất. Phẫu thuật chuyển giới bao gồm nhiều loại phẫu thuật khác nhau, tùy thuộc vào nhu cầu và mong muốn của mỗi người.
Một số loại phẫu thuật chuyển giới phổ biến là:
- Phẫu thuật chuyển giới từ nam sang nữ (MTF): Bao gồm việc tạo âm đạo, âm hộ và các đặc điểm nữ tính khác như nâng ngực, cắt trái khế, nữ tính hóa khuôn mặt…
- Phẫu thuật chuyển giới từ nữ sang nam (FTM): Bao gồm việc tạo dương vật, bìu dương vật, tinh hoàn, cắt tử cung, buồng trứng và phẫu thuật tạo các đặc điểm nam tính khác như cắt ngực, nam tính hóa khuôn mặt
- Phẫu thuật không xác định giới tính (NB): Bao gồm việc loại bỏ hoặc giảm thiểu các đặc điểm sinh dục của cả hai giới tính để có một thân hình trung tính hoặc không rõ ràng.
- Không có cơ sở y tế uy tín và chuyên nghiệp: Hiện nay, không có quy định rõ ràng về quy trình, tiêu chuẩn và điều kiện để được phẫu thuật thay đổi bộ phận sinh dục tại Việt Nam. Ngoài ra, không có cơ sở y tế nào được cấp phép để thực hiện việc này. Do đó, những người muốn phẫu thuật chuyển giới phải tìm đến các cơ sở y tế nước ngoài hoặc phi pháp, gặp nhiều rủi ro về sức khỏe và an toàn.
- Không có chương trình hỗ trợ tâm lý và xã hội cho người phẫu thuật chuyển giới trước và sau khi phẫu thuật: Tại các nước phát triển, người chuyển giới cần được sự chấp thuận từ hai bác sĩ tâm lý để có thể đủ điều kiện thực hiện phẫu thuật chuyển giới và nên được đánh giá tâm lý sau hậu phẫu. Nhưng tại Việt Nam, vẫn chưa có các dịch vụ này.
- Không có quyền lợi bảo hiểm y tế cho việc phẫu thuật chuyển giới: Chi phí phẫu thuật chuyển giới có thể tiêu tốn vài trăm triệu cho đến hàng tỷ đồng. Không được bảo hiểm chi trả biến tài chính trở thành mối lo ngại khiến người chuyển giới không thể thực hiện được mong muốn của mình.
- Không có cơ chế thay đổi giấy tờ tùy thân: Luật Nhân dân năm 2015 quy định rằng người chuyển giới không được thay đổi thông tin về giới tính trên giấy khai sinh. Điều này gây ra nhiều khó khăn cho người chuyển giới trong việc xin cấp hoặc thay đổi các giấy tờ tùy thân khác, như CMND, hộ chiếu, bằng lái xe, v.v.
- Gặp phải sự kỳ thị và bất công từ xã hội và gia đình: Nhiều người cho rằng giới tính là một thứ cố định ngay từ khi sinh ra và không thể thay đổi, và rằng việc phẫu thuật chuyển giới là một hành động bất tự nhiên và trái với truyền thống. Do đó, họ có thể phản đối, khinh miệt hoặc bạo lực với những người muốn hoặc đã phẫu thuật chuyển giới.
Như vậy, có thể thấy rằng việc phẫu thuật chuyển giới chưa được phép tại Việt Nam là do nhiều nguyên nhân khác nhau, liên quan đến các mặt văn hóa, pháp lý và y tế. Đây là một vấn đề nan giải và cần có sự thay đổi từ nhiều bên liên quan.
- Giải pháp 1: Đi Thái Lan để thực hiện phẫu thuật. Bệnh viện Yanhee tại Thái Lan là một trong những điểm đến hàng đầu của người chuyển giới Việt Nam. Không chỉ đảm bảo tính an toàn nhờ sở hữu đội ngũ y bác sĩ có trình độ chuyên môn cao, bệnh viện Yanhee còn sở hữu những gói combo phẫu thuật có giá cả phải chăng, phù hợp với tài chính của số đông người Việt.
- Giải pháp 2: Tham gia các tổ chức phi chính phủ hoặc các nhóm cộng đồng hỗ trợ người chuyển giới. Đây là một cách để người chuyển giới có thể tìm kiếm thông tin, tư vấn và hỗ trợ về các vấn đề liên quan đến việc chuyển giới, bao gồm cả việc thực hiện phẫu thuật. Các tổ chức và nhóm này có thể giúp người chuyển giới tiếp cận với các bác sĩ, luật sư và các nhà hoạt động có kinh nghiệm và am hiểu về chuyển giới. Tuy nhiên, điều này cũng không đảm bảo rằng người chuyển giới sẽ được thực hiện phẫu thuật một cách hợp pháp và an toàn ở Việt Nam.
- Giải pháp 3: Thúc đẩy nhà nước ban hành các quy định cụ thể và minh bạch về việc thực hiện phẫu thuật chuyển giới ở Việt Nam. Đây là một giải pháp lâu dài nhưng cần sự tham gia của cộng đồng người chuyển giới và các bên liên quan khác, như các cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội dân sự, các nhà khoa học và các nhà truyền thông. Mục tiêu của giải pháp này là tạo ra một môi trường pháp lý và xã hội thuận lợi cho người chuyển giới được thực hiện phẫu thuật chuyển giới một cách công bằng, nhân văn và bảo đảm quyền lợi.